Złożoność zagadnień związanych z problematyką usuwania ciąży wymaga szerszego omówienia w odniesieniu do warunków społecznych i prawnych panujących w Polsce po roku 1989. W pierwszej kolejności należy wskazać, że wykonanie aborcji w Polsce stanowi społeczne i towarzyskie tabu. Tak było przez dziesięciolecia. Teraz sytuacja zmienia się. Kobiety, coraz częściej gotowe są walczyć o swoje prawa, a prawo do decydowania o własnej rodności jest jednym z fundamentów wolności osobistej. W tym miejscu w dyskusji najczęściej pojawia się wątek usuwania ciąży, które popularnie określa się mianem aborcji.
Przerywanie ciąży w Polsce to wbrew pozorom coraz większy nie coraz mniejszy problem. Mimo tego, że świat rozwija się i postęp w wielu dziedzinach życia jest wyjątkowo dynamiczny, kwestie przerwania ciąży wykazują tendencje odwrotnie proporcjonalną. Co to oznacza? Oznacza to, że już po roku 1989 polski rząd poszedł na układ z Kościołem Katolickim ograniczając możliwość przerywania ciąży do kilku (trzech) wskazanych w ustawie przypadków. Rozwiązania te nazywano w owym czasie “kompromisem aborcyjnym”, który w praktyce mimo swojej nazwy był faktycznym ograniczeniem prawa do aborcji.
W roku 2015 w Polsce do władzy dochodzi skrajnie fundamentalistyczna prawica, która widzi poważny problem w tym, że na podstawie kompromisu w Polsce można jednak legalnie wykonać zabieg usuwania ciąży, chociaż zostało to ustawowo ograniczone. Rząd Prawa i Sprawiedliwości oraz Solidarnej Polski próbuje ostatecznie zabronić Polkom prawa do usuwania ciąży. Po licznych protestach ulicznych usunięcie ciąży w Polsce jest możliwie w dwóch ustawowo wskazanych przypadkach. Wtedy, kiedy występuje zagrożenie życia matki oraz jeżeli ciąża jest wynikiem popełnionego przestępstwa (np. gwałtu). Z ustawowych przesłanek, kiedy usunięcie ciąży jest możliwe usunięto wady letalne płodu. W tej chwili Polki muszą donosić nawet taką ciążę, której owoc nie przetrwa poza organizmem matki.
Pomimo formalnej możliwości przerwania ciąży w powyższych okolicznościach i tak kobiety planujące wykonanie aborcji nie mogą liczyć na pełne zrozumienie ze strony placówek medycznych czy personelu medycznego.
Dlatego coraz częściej polskie kobiety szukają rozwiązań poza granicami kraju.
W związku z poważnym stresem i szeregiem okoliczności towarzyszących decyzji, której konsekwencją jest przerwanie ciąży, kobiety szukają miejsc, które nie są zbyt odległe od ich miejscowości macierzystych. Stąd bardzo często wykonanie aborcji ma miejsce na terenie Czech lub na Słowacji. Regulacje prawne w tych państwach pozwalają na zabieg usuwania ciąży do 22 tygodnia jej trwania bez podania dodatkowej przyczyny i powodu z jakiego kobieta/pacjentka decyduje się wykonać aborcję.
Ważna informacja. Prawo Unii Europejskiej dopuszcza możliwość wykonania dowolnego zabiegu medycznego legalnego na terenie państwa jego przeprowadzenia przez obywateli i obywatelki wszystkich państw członkowskich. Co to oznacza? To znaczy, że jeśli przerywanie ciąży jest możliwe na terenie Czech i na Słowacji to Polki mogą skorzystać z tego prawa bez obaw, że polskie organy ścigania będą mogły wszcząć przeciwko nim postępowanie karne. Sytuacja jest jednoznaczne. Żaden polski organ ścigania nie ma podstaw prawnych aby w takiej sytuacji ścigać kobietę z tytułu popełnienia przestępstwa usuwania ciąży poza przesłankami ustawowymi.
Wróćmy do rozwiązań prawnych obowiązujących na terenie Czech i na Słowacji.
Legalnie usunięcie ciąży w Czechach może przeprowadzić kobieta pełnoletnia lub niepełnoletnia. Kobiety niepełnoletnie muszą zgłosić się w towarzystwie rodzica lub opiekuna prawnego.
Sam zabieg usuwania ciąży może przebiegać w trybie aborcji farmakologicznej lub aborcji chirurgicznej. Aborcja farmakologiczna to nieinwazyjna metoda wykonania aborcji polegająca na podaniu odpowiednich substancji chemicznych. Aborcja chirurgiczna wiąże się z podaniem znieczulenia ogólnego i zabiegiem chirurgicznym polegającym na mechanicznym oczyszczeniu macicy z płodu i błon płodowych.
Często zadawane pytania o usuwanie ciąży brzmią:
Ile kosztuje aborcja w Czechach? Ile kosztuje aborcja na Słowacji?
Trudno określić kwotowo odpowiedź na te pytania. Jest tak dlatego ponieważ usunięcie ciąży u naszych południowych sąsiadów świadczone jest przez kliniki aborcyjne. Są to profesjonalne placówki medyczne, w których można legalnie, w warunkach hospitalizacyjnych wykonać aborcję. Ma to swoją cenę, a cenę tę ustala klinika aborcyjna. Może ona być różna. Wpływ na to będzie miał standard kliniki, charakter obsługi itp.
Na to ile kosztuje aborcja w Czechach oraz ile kosztuje aborcja na Słowacji bez wątpienia ma wpływ to, czy kobieta zamierzająca wykonać aborcję zdecyduje się na transport samodzielny czy skorzysta z oferty kliniki aborcyjnej w tym zakresie. Podobnie ma się sytuacja z noclegiem, kiedy nastąpi już usunięcie ciąży. Nocleg na miejscu powiększy koszt całego przedsięwzięcia.
Poniżej przedstawimy kolejne etapy procesu, który następuję po tym, kiedy kobieta zdecyduje się wykonać aborcję.
Początek procesu to kontakt z kliniką aborcyjną. Podczas rozmowy toczącej w języku polskim konsultant/konsultantka powinna poinformować pacjentkę o przebiegu całej procedury. Pacjentka powinna zostać poinformowana że do usuwania ciąży na terenie Czech i na Słowacji w klinikach aborcyjnych nie wymaga się skierowania od ginekologa. Co do badań lekarski, to jeśli przyszła pacjentka kliniki nimi dysponuje może je przedstawić w klinice aborcyjnej.
Kolejnym etapem jest transport rozumiany jako dojazd. Najczęściej pacjentki korzystają w tym zakresie z oferty kliniki, co rozwiązuje problem samodzielnej organizacji dotarcia na zabieg usuwania ciąży, wyklucza ewentualne opóźnienia oraz nie pojawienie się na terminie zabiegu. Po przeprowadzonym wywiadzie lekarskim podczas którego lekarz ustala stan ogólny pacjentki zabieg może zostać przeprowadzony tzn. że lekarz w towarzystwie wykwalifikowanego personelu kliniki aborcyjnej może wykonać aborcję.
Zapamiętajmy zatem, że wykonać zabieg usuwania ciąży na terenie Czech i Słowacji można całkowicie legalnie. Nie istnieje potrzeba składania wyjaśnień oraz spełnienia ustawowych przesłanek. Jedynym ograniczeniem jest okres rozwoju ciąży. Granicę w ramach której może nastąpić legalne usunięcie ciąży stanowi 22 tydzień jej rozwoju. Takie rozwiązanie prawne pozwala na rozwój i profesjonalizację placówek zwanych klinikami aborcyjnymi. Zapewniają one najlepszą opiekę medyczną, a przede wszystkim w przeciwieństwie do standardów panujących w Polsce, traktują pacjentki z szacunkiem i ze zrozumieniem mając na uwadze prawo kobiet do przerwania ciąży. Przypomnijmy – wykonać zabieg usuwania ciąży w Czechach i na Słowacji możesz całkowicie legalnie w oparciu o prawo Unii Europejskiej, które dopuszcza obywateli państw członkowskich do wszystkich zabiegów legalnych na terenie państw wchodzących w skład wspólnoty. Konsekwencją takiego stanu rzeczy jest to, że pacjentka, która zdecydowała się na usunięcie ciąży nie musi obwiać się konsekwencji prawnych na terenie kraju macierzystego. W tym wypadku Polski.
Skoro już o tym mowa, przyjrzyjmy się temu jak kwestie związane z aborcją wyglądają w Polsce od strony społecznej. Należy więc odnotować niemal całkowity brak edukacji prowadzonej w kierunku podnoszenia świadomości kobiet, szczególnie młodych, w zakresie stosowania antykoncepcji. Ryzyko niechcianej ciąży rośnie w środowiskach gdzie odnotowuje się obecność narkotyków, alkoholu, ale też złe warunki socjalne, biedę lub ubóstwo. Ponieważ problem niechcianej ciąży występuje zawsze, niezależnie od tego jak wyglądają regulacje prawne w danym kraju, kobiety w krajach gdzie prawo do aborcji jest ograniczone są zmuszone korzystać z oferty podziemia aborcyjnego, a to z kolei bezpośrednio zagraża ich zdrowiu i życiu. Ocena społeczna aborcji w Polsce to kolejny problem. Przez pokolenia kobieta decydująca się wykonać zabieg usuwania ciąży traktowana była jak zbrodniarka. W Czechach i na Słowacji pacjentki nie muszą obawiać się takich ocen. Nikt nie pyta je o przyczyny decyzji, a przerwanie ciąży może nastąpić w klinicznych, bezpiecznych warunkach.
Podsumowując. Istnieje bezpieczna i godna metoda usuwania ciąży u naszych południowych sąsiadów tj. na terenie Czech i Słowacji. Oferta znajdujących się tam klinik aborcyjnych wychodzi naprzeciw potrzebom polskich kobiet, które interesuje przerwanie ciąży. I tak, zgodnie z panującymi warunkami u naszych sąsiadów z południa:
kobieta może dokonać swobodnego wyboru dotyczącego decyzji o przerwaniu ciąży
jej dane rejestrowane przez klinikę aborcyjną są poufne od chwili kontaktu pacjentki z kliniką
pacjentka może liczyć na to, że jej decyzja nie będzie oceniana, a ona zostanie potraktowana z godnością.
Ostatnią kwestią, którą należy przypomnieć to pytania: ile kosztuje aborcja w Czechach oraz ile kosztuje aborcja na Słowacji. Innymi słowy: jakie są koszty aborcji? Problem ten został omówiony już wcześniej. W tym miejscu należy jedynie przypomnieć, że ceny nie są szczególnie wygórowane, ale każdorazowo zależą od cenników klinik aborcyjnych.
Mamy nadzieję, że niniejszy artykuł pomoże w poszerzeniu wiedzy na temat przerywania ciąży w Polsce i za granicą.